Hóa trị ung thư gan những thông tin người bị K gan cần biết

 Hóa trị ung thư gan

Ung thư gan là một trong những loại ung thư phổ biến ở các nước đang phát triển, gây tỷ lệ tử vong cao. Theo y học hiện đại có rất nhiều phương pháp điều trị căn bệnh này, trong đó có hóa trị Ung thư Gan. Để hiểu rõ về những phương pháp và hiệu quả của Hóa trị ung thư Gan, mời các bạn đọc bài viết dưới đây.

Hóa trị ung thư gan là gì?

Hóa trị ung thư gan là một trong những liệu pháp điều trị ung thư gan chính hiện nay bên cạnh các phương pháp khác như phẫu thuật, xạ trị, liệu pháp trúng đích,… Phương pháp hóa trị ung thư sẽ sử dụng các loại thuốc nhằm phá hủy tế bào ung thư, ngăn chặn các tế bào này phát triển, phân chia và xâm lấn các cơ quan khác trong cơ thể.

Tác dụng của hóa trị trong điều trị ung thư gan

Hóa trị liệu là phương pháp điều trị ung thư bằng cách ngăn chặn tế bào ung thư phát triển và lây lan, bởi vì các tế bào ung thư sẽ phát triển và phân chia nhanh hơn các tế bào khỏe mạnh bình thường, do đó hóa trị liệu sẽ có tác động lên tế bào ung thư nhiều hơn là tế bào bình thường. Việc thực hiện hóa trị ung thư gan sẽ mang lại các tác dụng chính như sau:

Làm chậm tiến trình phát triển của tế bào ung thư: Hóa trị là phương pháp thường áp dụng cho các trường hợp ung thư gan giai đoạn di căn, không thể phẫu thuật. Lúc này hóa trị sẽ giúp kiểm soát và ngăn ngừa sự xâm lấn của tế bào ung thư sang các cơ quan khác. Từ đó giúp kéo dài thời gian sống cho bệnh nhân ung thư gan.

Giúp bệnh nhân ung thư gan giảm bớt đau đớn: Các thuốc hóa trị đưa vào cơ thể người bệnh có thể giúp làm giảm đau đớn do khối u chèn ép. Từ đó góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân ung thư gan.

Tuy vậy, hầu hết các loại thuốc hóa trị toàn thân có hiệu quả hạn chế trong điều trị ung thư gan nguyên phát. Vì thế, hiện nay để điều trị ung thư gan nguyên phát giai đoạn tiến triển hoặc di căn, các bác sĩ sẽ ưu tiên sử dụng các thuốc nhắm trúng đích hoặc thuốc miễn dịch, để thay thế cho liệu pháp hóa trị toàn thân.

Theo Hiệp hội Ung thư Australia, Hóa trị ung thư gan không thích hợp với những người bị vàng da trước đó vì lúc này chức năng gan đã suy giảm không thể chuyển hóa được thuốc. Bên cạnh đó, những người bị Ung thư biểu mô tế bào gan tiến triển cũng không nên tiến hành hóa trị.

Ngoài việc được sử dụng như một phương pháp điều trị chính, hóa trị ung thư gan có thể được sử dụng để làm chậm sự phát triển khối u cho những người nằm trong thời gian chờ ghép gan.

Hóa trị có chữa khỏi bệnh ung thư gan không?

Do hóa trị gây ra khá nhiều tác dụng không mong muốn lên bệnh nhân ung thư gan, nên hầu hết bệnh nhân sẽ không muốn áp dụng phương pháp này để điều trị. Đồng thời, họ cũng thắc mắc “liệu hóa trị có chữa khỏi bệnh ung thư gan không?”

Trên thực tế, các tế bào ung thư gan có thể chống lại hầu hết các thuốc hóa chất. Hiện nay, những loại thuốc hóa trị được cho là có hiệu quả nhất với tế bào ung thư là doxorubicin (Adriamycin), 5-fluorouracil và cisplatin, cũng chỉ giúp thu nhỏ một phần khối u và hiệu quả không kéo dài.

Vì vậy, hóa trị ung thư gan không thể tiêu diệt hoàn toàn tế bào ung thư mà chỉ có thể ức chế và làm chậm sự phát triển của khối u.

Do hóa trị toàn thân có đáp ứng kém với ung thư gan, nên hiện nay các bác sĩ đã đưa ra phương pháp đưa thuốc trực tiếp vào động mạch nuôi khối u tại gan. Phương pháp này được gọi là hóa trị nội động mạch gan (HAIC)

Hóa trị nội động mạch gan giúp đưa thuốc vào gan nhiều hơn mà không làm tăng tác dụng phụ do hóa trị gây ra.

 Các phương pháp hóa trị ung thư gan hiện nay

Hóa trị ung thư gan về bản chất là quá trình đưa các hóa chất có khả năng tác dụng với tế bào ung thư vào cơ thể. Hiện nay, ngoài phương pháp hóa trị toàn thân truyền thống, các bác sĩ đã phát triển thêm phương pháp hóa trị nội động mạch gan.

Hóa trị ung thư gan toàn thân

Hóa trị toàn thân là phương pháp điều trị ung thư đã được áp dụng khá lâu. Với phương pháp này, thuốc và hóa chất sẽ được đưa vào cơ thể thông qua đường tiêm tĩnh mạch hoặc đường uống.

Thuốc sai khi vào cơ thể người bệnh sẽ theo máu để đi đến toàn bộ cơ quan, bao gồm cả gan đang có khối u. Do đó, phương pháp này thường được sử dụng khi tế bào ung thư đã lan sang nhiều bộ phận trong cơ thể.

Cũng chính vì thế mà hóa trị toàn thân gây ảnh hưởng hầu hết đến các tế bào lành trong cơ thể, gây ra nhiều tác dụng không mong muốn cho người bệnh.

Quá trình điều trị ung thư gan bằng hóa trị toàn thân sẽ được thực hiện theo chu kỳ. Một chu kỳ điều trị thường kéo dài từ 2 đến 3 tuần, tùy thuộc vào tình trạng bệnh và loại thuốc mà bệnh nhân sử dụng. 

Giữa các chu kỳ hóa trị là khoảng thời gian để người bệnh nghỉ ngơi và giúp cơ thể phục hồi sau khi dùng thuốc.

Hóa trị nội động mạch gan

Hóa trị nội động mạch gan (viết tắt là HAIC) là kỹ thuật đưa thuốc trực tiếp vào động mạch gan, giúp tăng lượng thuốc đến tế bào ung thư và hạn chế tác dụng phụ trên các cơ quan khác.

Phương pháp này cần phải thực hiện phẫu thuật để đặt buồng tiêm dưới da bụng của người bệnh, buồng tiêm này sẽ được nối thông với động mạch gan. Như vậy, thuốc hóa trị sẽ được tiêm xuyên qua da để vào bể chứa buồng tiêm. Sau đó thuốc sẽ được phóng thích từ từ và đều đặn vào động mạch gan.

Khi thực hiện phương pháp này, người bệnh sẽ được gây mê toàn thân.

Khi thuốc đi vào động mạch gan và tác dụng lên tế bào ung thư, thì các tế bào gan khỏe mạnh sẽ chuyển hóa hầu hết thuốc hóa trị, trước khi chúng có thể đi đến và gây hại cho cơ quan khác.

Do đó, hóa trị nội động mạch gan giúp người bệnh sử dụng liều thuốc hóa trị cao hơn so với hóa trị toàn thân, nhưng không làm tăng tác dụng phụ.

Phương pháp này thường được chỉ định cho những trường hợp khối u trong gan lớn, đã xâm lấn tĩnh mạch cửa.

Tuy nhiên không phải bệnh nhân ung thư gan nào cũng có thể chịu đựng được cuộc phẫu thuật đặt buồng tiêm truyền vào ống động mạch gan..

Ưu nhược điểm của hóa trị so với các phương pháp điều trị ung thư khác

Phương pháp hóa trị ung thư cũng có những ưu nhược điểm nhất định, cụ thể là:

Ưu điểm

Hóa trị liệu có vai trò tiêu diệt,  làm chậm quá trình phát triển của khối u, ngăn việc khối u phân chia và lan tràn trong cơ thể; đồng thời giúp giảm các triệu chứng chèn ép và xâm lấn ở bệnh nhân.

Nhược điểm

Bên cạnh ưu điểm, hóa trị cũng có hạn chế là gây ra nhiều tác dụng phụ, có thể ở mức độ nhẹ hoặc nghiêm trọng. Bởi khi vào cơ thể, thuốc hóa trị sẽ tiêu diệt các tế bào ung thư nhưng cũng đồng thời tác động lên tế bào khỏe mạnh bình thường khác 

Một số tác dụng phụ không mong muốn sau khi hóa trị ung thư gan:

Làm giảm hồng cầu, tiểu cầu, bạch cầu

Nguyên nhân là do thuốc hóa trị thường tác động lên những tế bào có khả năng phát triển và phân chia nhanh, do đó các tế bào như hồng cầu, tiểu cầu và bạch cầu dễ bị ảnh hưởng. Bệnh nhân ung thư có thể gặp triệu chứng thiếu máu, dễ bị bầm tím hoặc dễ bị nhiễm trùng do cơ thể bị giảm số lượng cũng như chất lượng của hồng cầu, tiểu cầu và bạch cầu.

Rụng tóc, sạm da

Da, tóc, móng cũng là những tế bào có khả năng phát triển và phân chia nhanh, do đó cũng dễ bị thuốc hóa trị ung thư tác động, dẫn đến hiện tượng bệnh nhân ung thư bị rụng tóc, sạm da, bong da,.…

Chán ăn, buồn nôn và nôn

Trong quá trình hóa trị, bệnh nhân ung thư có thể rơi vào trạng thái chán ăn, buồn nôn hoặc nôn. Do đó, bệnh nhân nên chia bữa ăn thành các bữa nhỏ, ăn thức ăn ít mùi và bổ sung hoa quả tươi để đảm bảo đủ dưỡng chất cho cơ thể.

Tiêu chảy

Ngoài tác dụng phụ chán ăn, buồn nôn và nôn, bệnh nhân ung thư có thể gặp tình trạng rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy. Do đó, bệnh nhân chỉ nên ăn thức ăn lành tính, hạn chế tối đa dầu mỡ,… để tránh tạo gánh nặng lên hệ tiêu hóa.

Loét niêm mạc miệng

Một số bệnh nhân ung thư có thể gặp phải tình trạng viêm, loét niêm mạc khi hóa trị liệu. Bệnh nhân có thể khắc phục bằng cách giữ vệ sinh răng miệng sạch sẽ, uống đủ nước, ăn thức ăn mềm, lỏng để tránh gây tổn thương niêm mạc.

Bác sĩ Nguyễn Thành Trung cho biết, các tác dụng phụ của hóa trị sẽ hết dần sau một khoảng thời gian dừng thuốc, do đó bệnh nhân không nên quá hoang mang và lo lắng. Tuy nhiên, nếu nhận thấy các tác dụng phụ kéo dài và nghiêm trọng không thuyên giảm, bệnh nhân nên thông báo cho bác sĩ để được hướng dẫn cách khắc phục bằng cách đổi loại thuốc hoặc phương pháp khác để tác dụng phụ nhẹ nhàng hơn.

Chăm sóc bệnh nhân ung thư trong quá trình hóa trị

Để chăm sóc tốt bệnh nhân ung thư trong quá trình hóa trị liệu, bác sĩ Nguyễn Thành Trung khuyến cáo gia đình cần lưu ý:

• Động viên, khích lệ bệnh nhân về mặt tinh thần để bệnh nhân giảm bớt sự mệt mỏi, có động lực chiến đấu với bệnh tật.

• Khi hóa trị, bệnh nhân dễ gặp tác dụng phụ gây mệt mỏi, chán ăn. Do đó, gia đình nên chú ý đa dạng thực đơn mỗi ngày, đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng, đặc biệt chia nhỏ thành nhiều bữa ăn trong ngày để bệnh nhân dễ tiêu hóa hơn.

• Quá trình hóa trị có thể tác động, ảnh hưởng đến bạch cầu nên bệnh nhân cần giữ vệ sinh sạch sẽ, môi trường thông thoáng để tránh nguy cơ nhiễm khuẩn và nhiễm trùng.

Bên cạnh các biện pháp giải kiểm soát từng tác dụng phụ cụ của hóa trị ung thư gan. Người bệnh còn có thể kiểm soát và giảm bớt tác dụng không mong muốn khi thực hiện hóa trị như sau:

• Dành thời gian nghỉ ngơi nhiều hơn: Sau mỗi đợt hóa trị, bệnh nhân ung thư gan giống như bị rút cạn sức lực. Khi đó hãy để người bệnh nghỉ ngơi nhiều hơn để cơ thể có thêm năng lượng.

• Áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh, cân bằng: Các tế bào khỏe mạnh sẽ bị ảnh hưởng ít nhiều từ thuốc hóa trị. Do đó người bệnh cần được bổ sung đủ protein và calo để giúp cơ thể tái tạo lại các tế bào khỏe mạnh. Chế độ ăn của bệnh nhân ung thư gan cần bổ sung nhiều rau xanh, trái cây, các thực phẩm ít béo, các loại protein từ thịt trắng và thực vật.

• Vận động điều độ: Thường xuyên vận động điều độ và vừa sức sẽ giúp cơ thể giải tỏa căng thẳng, kích thích vị giác, giúp người bệnh cảm thấy ngon miệng hơn. Tuy nhiên bệnh nhân ung thư gan cần hỏi ý kiến bác sĩ về chế độ tập luyện phù hợp với tình trạng sức khỏe của bản thân.

• Tuyệt đối tránh sử dụng rượu bia và các chất kích thích: Rượu bia không chỉ gây tổn thương tế bào gan, mà còn làm giảm tác dụng của thuốc hóa trị, khiến việc điều trị không mang lại kết quả như mong muốn.

• Hạn chế đến những nơi đông người: Vì trong quá trình hóa trị, cơ thể của người bệnh sẽ bị suy yếu, dễ trở thành mục tiêu tấn công của các tác nhân gây bệnh.

• Chăm sóc răng miệng: Hóa trị có thể gây ra tác dụng phụ cho răng miệng như viêm lợi, chảy máu nướu, nhiễm trùng miệng... Bệnh nhân cần chú ý chăm sóc răng miệng bằng cách đánh răng và súc miệng thường xuyên, hạn chế sử dụng các loại thực phẩm và đồ uống có chứa đường